Τζαρλίνο, Tζοζέφο

(Zarlino, 1517 – 1590). Ιταλός θεωρητικός της μουσικής. Μαθήτευσε κοντά στον Βίλαρτ, πήρε το ιερατικό σχήμα και γρήγορα απέκτησε μεγάλη φήμη, όπως διαφαίνεται από το γεγονός, ότι διαδέχτηκε τον Κυπριανό ντε Ποπ ως μουσικός διευθυντής του ναού του Αγίου Μάρκου της Βενετίας. Φαίνεται ότι απέκτησε φήμη και ως συνθέτης και ότι έγραψε μουσική για τη νίκη της Ναυπάκτου, για την επίσκεψη του βασιλιά της Γαλλίας Ερρίκου Γ’ στη Βενετία, πολλά εκκλησιαστικά έργα, κ.ά. Από τη μεγάλη αυτή δημιουργική εργασία ελάχιστα σώθηκαν. Η θεωρητική εργασία του T., που σώθηκε επιτρέπει να τον κατατάξουμε μεταξύ των πρώτων θεωρητικών της μουσικής όλων των εποχών. Τα συγγράμματά του υπήρξαν η πηγή, από την οποία όλοι οι μετέπειτα μουσικοί, μέχρι την εποχή του Ραμό, άντλησαν τις θεωρητικές του γνώσεις. Ο Τ. ακολουθώντας τα ίχνη του Φολιάνι και βασιζόμενος στην ερμηνεία των διαστημάτων του Πτολεμαίου, βρήκε τη γένεση της μείζονος συγχορδίας στις σχέσεις του μήκους των χορδών 1, 1/2, 1/3, 1/4, 1/5, 1/6 και της ελάσσονος στις σχέσεις 1, 2, 3, 4, 5, 6. Τη μείζονα συγχορδία την ονόμασε αρμονική διαίρεση και την ελάσσονα αριθμητική διαίρεση. Στις θεωρίες του ο Τ. βρήκε μεγάλο αντίπαλο τον Γαλιλαίο, ο οποίος στον Διάλογος περί αρχαίας και σύγχρονης μουσικής έγραψε, ότι το σύγχρονο διατονικό γένος δεν είναι ούτε το σύντομο διατονικό του Πτολεμαίου, ούτε του Δίδυμου, αλλά το αρχαίο διατονικό του Πυθαγόρα. Σε απάντηση ο Τ. έγραψε ένα έργο, το οποίο διαιρείται σε 8 βιβλία. Στο πρώτο η μουσική εξετάζεται από ιστορική και φιλοσοφική άποψη. Στο δεύτερο ερμηνεύεται ο σχηματισμός των κλιμάκων των αρχαίων. Στο τρίτο οι σχέσεις των διαστημάτων. Στο τέταρτο τα γένη. Στο πέμπτο ο τονικός σχηματισμός των διαστημάτων. Στο έκτο εξετάζονται οι τόνοι και ο αριθμός τους. Στο έβδομο η μετάθεση των τόνων. Στο όγδοο η μελοποιία και το τραγούδι. Ένα άλλο μεγάλο σύγγραμμα του T., 25 τόμων, έμεινε σε χειρόγραφο και χάθηκε.